Οι εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα σημείωσαν αξιόλογη αύξηση τα τελευταία χρόνια, φτάνοντας τα 3,02 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Αυτή η ανοδική πορεία αποτελεί σημαντική εξέλιξη, καθώς οι εξαγωγές έχουν τριπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2013, όταν ανέρχονταν μόλις στα 950 εκατομμύρια δολάρια, συνεισφέροντας στο ΑΕΠ της χώρας. Πέρα από τη συνεισφορά, διευρύνει την οικονομία και ενισχύει τους άλλους κλάδους με σύγχρονες λύσεις.
Δυσκολίες και Ανάκαμψη
Η περίοδος 2009-2013 ήταν ιδιαίτερα δύσκολη για τον τεχνολογικό κλάδο, καθώς οι εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας μειώθηκαν κατά σχεδόν 40%. Η οικονομική κρίση, η αβεβαιότητα και η έλλειψη επενδύσεων επηρέασαν αρνητικά την ανάπτυξη του τομέα στην Ελλάδα. Ωστόσο, την τελευταία πενταετία η ανάκαμψη ήταν εντυπωσιακή, με τις εξαγωγές να διπλασιάζονται, ενώ το 2022 σημειώθηκε αύξηση 27%, γεγονός που αποδεικνύει τη δυναμική του κλάδου. Η πανδημία, προφανώς, αποτέλεσε σημαντικό καταλύτη για την άνοδο αυτή, καθώς ενίσχυσε τη ζήτηση για σύγχρονες και καινοτόμες λύσεις σε διάφορα σημεία της κοινωνίας και οικονομίας, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα η εξ αποστάσεως εργασία.
Επίσης, γενικότερα τα τελευταία χρόνια έγιναν προσπάθειες ψηφιοποίησης στην αγορά και στις καθημερινές συναλλαγές για διάφορους λόγους , από θέματα επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας έως και κανονιστικές διατάξεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Επιπλέον, η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα προσαρμόστηκε στις νέες συνθήκες, αυξάνοντας τις επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη. Η εσωτερική ζήτηση ενίσχυσε τις τεχνολογικές εταιρείες, οι οποίες κοίταξαν και εκτός συνόρων. Την εμφάνιση τους έκαναν και αρκετές start-ups, όπου συνεχίζουν να δημιουργούνται νέες και καινοτόμες.
Σύγκριση με Άλλες Παρόμοιες Χώρες
Παρά τη θετική πορεία, η Ελλάδα δεν σημείωσε την ίδια εντυπωσιακή ανάπτυξη με άλλες χώρες της περιοχής. Χαρακτηριστικά, το 2007 η Ρουμανία και η Τουρκία είχαν εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας παρόμοιες με την Ελλάδα, στα 1,43 δισ. δολάρια και 1,88 δισ. δολάρια αντίστοιχα. Η Ελλάδα βρισκόταν στα 1,12 δισ. δολάρια. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, η Ρουμανία κατάφερε να σχεδόν εξαπλασιάσει τις εξαγωγές της, ενισχύοντας παράλληλα σημαντικά το ΑΕΠ της. Η Βουλγαρία ενώ κατείχε τις μισές περίπου εξαγωγές σε αξία από την Ελλάδα για το 2007, κατάφερε και την ξεπέρασε. Μεγάλο ρόλο έπαιξε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα καθώς το 2013, υπήρχε μία βύθιση.
Παρακάτω οι υπόλοιπες χώρες των Βαλκανίων, όπου τα μεγέθη είναι πιο χαμηλά. Τα Σκόπια και η Σερβία είχαν τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες αυξήσεις που δείχνουν τη δυναμική του κλάδου, όπου τα Σκόπια κατάφεραν να τις εικοσαπλασιάσουν σχεδόν! Από την άλλη, η Αλβανία φαίνεται να έχει εγκαταλείψει αυτήν την επιχειρηματική δραστηριότητα καθώς περιορίστηκαν κατά -92%, και τώρα πια η αξία τους είναι κάτω του ενός εκατομμυρίου δολαρίων όπως καταγράφεται.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα μεγέθη είναι πιο αυξημένα από στην Ελλάδα, με πρώτες τη Γερμανία και Γαλλία. Συγκεκριμένα, η Γερμανία είναι νούμερο τρία στις εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας παγκοσμίως για το 2023 με 256 δισεκατομμύρια δολάρια και η Γαλλία στην ένατη θέση με 115 δισεκατομμύρια δολάρια. Η μεγαλύτερη εξαγωγική τεχνολογική δύναμη αποτελεί η Κίνα με δεύτερη το Χονγκ Κονγκ, το οποίο αποτελεί αυτόνομη περιοχή της Κίνας και είναι κάτω από τον έλεγχό της ουσιαστικά. Παρακάτω η λίστα της Παγκόσμιας Τράπεζας με τις 12 πρώτες χώρες, στο τομέα αυτό.
Από την ανωτέρω λίστα φαίνεται η μεγάλη εξάρτηση του κόσμου από τη Κίνα για τεχνολογία, καθώς ελέγχει άμεσα περίπου το 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια του εμπορίου αυτού. Σε έναν επικείμενο εμπορικό πόλεμο η Κίνα θα μπορούσε να ελέγξει ή να επηρεάσει άλλες χώρες λόγω της μεγάλης σύνδεσης τους στο τομέα της τεχνολογίας, όπως κάνουν τόσα χρόνια του OPEC (Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών) και η Ρωσία με την ενέργεια.
Οφέλη για την οικονομία οι εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας
Η ανάπτυξη των εξαγωγών τεχνολογίας δεν ωφελεί μόνο τον συγκεκριμένο κλάδο αλλά έχει θετικό αντίκτυπο σε ολόκληρη την οικονομία. Ένα σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον με αξιόπιστες τεχνολογικές λύσεις συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας, στην ενίσχυση της καινοτομίας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Ειδικά για την Ελλάδα, η ανάπτυξη και σύγχρονων καινοτόμων λύσεων αποτελεί κρίσιμης σημασίας καθώς η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες χώρες της ΕΕ ως προς την παραγωγικότητα.
Η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στον τομέα των εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας, ωστόσο, υπάρχουν ακόμη περιθώρια βελτίωσης ώστε να φτάσει στο επίπεδο άλλων χωρών που έχουν αξιοποιήσει πληρέστερα τις δυνατότητές τους. Η ενίσχυση των επενδύσεων στην έρευνα, η προώθηση της καινοτομίας και η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας του κλάδου.
