Ίσως αυτό το άρθρο να μας προκαλεί θλίψη σε πολλούς και να ξυπνάει άσχημες μνήμες είτε προσωπικές είτε από το περιβάλλον του καθενός, καθώς πολλοί στη χώρα μας την τελευταία 15ετία δυσκολευόντουσαν να ζεστάνουν το ίδιο τους το σπίτι. Το 2023, το ένα πέμπτο των κατοίκων ζούσε σε κρύο σπίτι, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην έκτη θέση σε αυτήν την αρνητική κατηγορία μεταξύ 30 κρατών, εκ των οποίων τα 27 είναι μέλη της ΕΕ, ενώ περιλαμβάνονται επιπλέον η Ελβετία, η Νορβηγία και η Τουρκία. Ο μέσος όρος των χωρών αυτών είναι 9,3%.
Η χειρότερη χρονιά για την Ελλάδα ήταν το 2014, όταν το ένα τρίτο των κατοίκων αδυνατούσε να διατηρήσει το σπίτι του ζεστό, με τη χώρα να κατατάσσεται δεύτερη χειρότερη μετά τη Βουλγαρία. Επίσης, το 2013, το 2015 και το 2016, η Ελλάδα κατείχε παρόμοια ποσοστά (άνω του 29%), καταλαμβάνοντας τη 2η ή 3η θέση. Από το 2003 (όταν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα) και πριν από την οικονομική κρίση, η Ελλάδα είχε ποσοστά γύρω στο 15%. Για παράδειγμα, το 2008 και το 2009 ήταν η 9η χειρότερη χώρα με ποσοστά γύρω στο 15,5%, ενώ το 2006 ήταν η καλύτερη χρονιά της, κατατασσόμενη στη 10η με ποσοστό 12%.
Από τον χάρτη μπορεί κανείς εύκολα να παρατηρήσει ότι οι χώρες που τα πάνε καλύτερα σε αυτή την κατηγορία είναι οι Σκανδιναβικές και οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Αυτό αποτελεί, ως έναν βαθμό, παράδοξο, δεδομένου ότι αυτές είναι οι πιο κρύες χώρες. Ωστόσο, το φαινόμενο αυτό εξηγείται από τρεις λόγους:
1) Οικονομικοί λόγοι: Εκεί που πάει πρώτα το μυαλό μας. Οι περισσότερες από αυτές τις χώρες έχουν υψηλό ΑΕΠ ή υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
2) Προσαρμογή στις κλιματικές συνθήκες: Οι κάτοικοι αυτών των χωρών ανέπτυξαν νωρίς κατασκευαστικές τεχνικές που μειώνουν τις απώλειες θερμότητας και βελτιστοποίησαν την απόδοση των συστημάτων θέρμανσης. Απλοϊκά μιλώντας, αν δεν το κατάφερναν, δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν.
3) Πρόσβαση σε φθηνή θέρμανση: Αυτές οι χώρες εξασφάλισαν συμφωνίες για προμήθεια ορυκτών καυσίμων και επένδυσαν στην αξιοποίηση των δικών τους ενεργειακών πόρων. Τα τελευταία χρόνια, έχουν προχωρήσει σε μεγάλες επενδύσεις σε εναλλακτικές και πράσινες μορφές ενέργειας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα, όπως φαίνεται και από τα ιστορικά στοιχεία, δεν είχε ποτέ μια αποδοτική πολιτική στο ζήτημα αυτό, βασιζόμενη κυρίως στο γεγονός ότι δεν αντιμετωπίζει ακραίες κρύες θερμοκρασίες. Έτσι, τα χρόνια της οικονομικής κρίσης τη βρήκαν ανέτοιμη, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα και θέτοντας πολλούς ανθρώπους σε κίνδυνο αλλά και γενικά τη κοινωνική συνοχή. Οι πιο κρύες περιοχές στη χώρα μας είναι αρκετά ευάλωτες, ειδικά βιώνοντας ήδη τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Αυτό αποτελεί και ένας από τους λόγους, όπου η ανάπτυξη στις περιοχές αυτές ολοένα και περιορίζεται.
Στα θετικά, τα τελευταία 2 χρόνια με τους πολέμους και τις αυξημένες τιμές καυσίμων, η χώρα μας δεν κατέρρευσε σε αυτό το ζήτημα, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Το 2024 επίσης φαίνεται να έκλεισε πιο θετικά σε σχέση μετά 2023 με βάση τα πρώτα στοιχεία. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η μέση θερμοκρασία της Ελλάδας και γενικότερα του πλανήτη ανεβαίνει. Χαρακτηριστικό το παρακάτω διάγραμμα.
