Τις τελευταίες ώρες παρακολουθούμε με έκπληξη και αγωνία τα τεκταινόμενα στην γείτονα χώρα Τουρκία, μετά την σύλληψη του Δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και δεκάδων άλλων ατόμων κοντά στον Δήμαρχο ή στην αντιπολίτευση. Ο Εκρέμ Ιμάμογλου ουσιαστικά θα ήταν ο πιο ισχυρός υποψήφιος αντίπαλος του Ταγίπ Ερντογάν στις επόμενες εκλογές σε τρία χρόνια από σήμερα (δεν αποκλείεται να διεξαχθούν πρόωρα), όπου θα έπαιρνε και επίσημα το χρίσμα από το κόμμα του την ερχόμενη Κυριακή. Το 2028, ο νυν Προέδρος θα είναι 74 χρονών τότε και δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να είναι ξανά υποψήφιος. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις περασμένες εθνικές εκλογές του 2024, δεν του είχε επιτραπεί πάλι του Ιμάμογλου να συμμετάσχει λόγω εκκρεμοτήτων που είχε με την Τουρκική Δικαιοσύνη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμα και όταν είχε εκλεχθεί για τα καθήκοντα του Δημάρχου Κωνσταντινούπολης το 2019, το κυβερνών κόμμα είχε καταθέσει ένσταση, λόγω της μικρής διαφοράς με τον υποψήφιο τους, η οποία και αμφισβητήθηκε. Η ένσταση έγινε δεκτή από το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας, αποφασίζοντας να διενεργηθούν εκ νέου, οι εκλογές στον συγκεκριμένο δήμο. Λίγους μήνες μετά, διεξήχθησαν οι επαναληπτικές εκλογές, που κατέδειξαν την πρωτοκαθεδρία του Ιμάμογλου που όχι μόνο νίκησε τον συνυποψήφιό του Γιλντιρίμ από το κυβερνών κόμμα, αλλά τον νίκησε και με ακόμα μεγαλύτερη διαφορά ψήφων.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ένας από τους μακροβιότερους εν ενεργεία ηγέτες. Ανέλαβε την εξουσία το 2003 ως πρωθυπουργός της Τουρκίας και το 2014 έγινε πρόεδρος της χώρας. Συνολικά, έχει συμπληρώσει 21 χρόνια στη διακυβέρνηση της Τουρκίας. Έχει προβεί κατά καιρούς σε διάφορες συνταγματικές αναθεωρήσεις ώστε να μπορέσει να επεκτείνει τη δυνατότητά του να συμμετέχει εκ νέου σε εκλογές. Και, σε άλλες χώρες η πολιτική σκηνή τους φαντάζει πολύ μακριά από την δική μας και γενικά της Ευρώπη, με τους ηγέτες να είναι ακόμα περισσότερα χρόνια στο “τιμόνι” των χωρών αυτών.
Έτσι ακόμα και τώρα στον σύγχρονο κόσμο, αρκετοί αρχηγοί κρατών έχουν διατηρήσει την εξουσία για εκτεταμένες χρονικές περιόδους, εκ των οποίον οι περισσότεροι έχουν επιβληθεί τόσα χρόνια με χρήση βίας και συνεχούς καταδίωξης της αντιπολίτευσης. Ακολουθεί μια λίστα με τους μακροβιότερους εν ενεργεία ηγέτες, μαζί με τις παρακάτω πληροφορίες:
- Τεόντορο Ομπιάνγκ Νγκέμα Μπασόγκο (Ισημερινή Γουινέα) – 45 χρόνια (1979 – σήμερα)
- Ηλικία: 83 ετών
- Πώς ανέλαβε: Πραξικόπημα κατά του θείου του, Φρανσίσκο Μασίας Νγκέμα
- Πολ Μπιγιά (Καμερούν) – 42 χρόνια (1982 – σήμερα)
- Ηλικία: 92 ετών και ο γηραιότερος εν ενεργεία αρχηγός κράτους στον κόσμο.
- Πώς ανέλαβε: Διαδέχθηκε τον πρόεδρο Αχμάντου Αχίντζο μετά από παραίτηση του και την μετέπειτα εξορία του.
- Αλί Χαμενεΐ (Ιράν) – 36 χρόνια (1989 – σήμερα)
- Ηλικία: 85 ετών
- Πώς ανέλαβε: Εξελέγη από τη Συνέλευση των Ειδικών του Κράτος του Ιράν, μετά τον θάνατο του Αγιατολάχ Χομεϊνί
- Ντενί Σασού Νγκουέσο (Δημοκρατία του Κονγκό) – 40 χρόνια συνολικά (όχι συνεχόμενα)
- Γιογουέρι Μουσεβένι (Ουγκάντα) – 39 χρόνια (1986 – σήμερα)
- Ηλικία: 80 ετών
- Πώς ανέλαβε: Ένοπλη εξέγερση που ανέτρεψε τον Μίλτον Ομπότε
- Χουν Σεν (Καμπότζη) – 40 χρόνια (1985 – σήμερα)
- Ηλικία: 72 ετών
- Πώς ανέλαβε: Διορίστηκε από το Βιετνάμ μετά την κατοχή της Καμπότζης
- Ισάιας Αφεγουέρκι (Ερυθραία) – 32 χρόνια (1993 – σήμερα)
- Ηλικία: 79 ετών
- Πώς ανέλαβε: Έγινε ο πρώτος πρόεδρος μετά την ανεξαρτησία από την Αιθιοπία
- Εμομάλι Ραχμόν (Τατζικιστάν) – 33 χρόνια (1992 – σήμερα)
- Ηλικία: 72 ετών
- Πώς ανέλαβε: Ανέλαβε εξουσία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου
- Αλεξάντερ Λουκασένκο (Λευκορωσία) – 31 χρόνια (1994 – σήμερα)
- Ηλικία: 70 ετών
- Πώς ανέλαβε: Εξελέγη στις πρώτες εκλογές της Λευκορωσίας
- Βλαντιμίρ Πούτιν (Ρωσία) – 25 χρόνια συνολικά
- Πρώτη θητεία: 2000- 2008 (8 χρόνια) ως Πρόεδρος
- Δεύτερη θητεία: 2008- 2012 (4 χρόνια) ως Πρωθυπουργός* Το σύνταγμα της Ρωσίας δεν επέτρεπε να διεκδικήσει τρίτη συναπτή θητεία. Έτσι στις 8 Μάϊου 2008 ο Πούτιν έγινε πρωθυπουργός της Ρωσίας ανταλλάζοντας τη θέση του προέδρου με τον πρώτο αναπληρωτή πρωθυπουργό του Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Στην συνέχεια, έγιναν οι ανάλογες συνταγματικές ρυθμίσεις.
- Τρίτη θητεία: 2012 – σήμερα (13 χρόνια) ως Πρόεδρος
- Ηλικία: 72 ετών
- Πώς ανέλαβε: Διορίστηκε προσωρινός πρόεδρος το 1999 από τον Γέλτσιν και εξελέγη το 2000
Αξίζει να σημειωθεί ότι η διάρκεια παραμονής στην εξουσία αυτών των ηγετών συχνά συνοδεύεται από συζητήσεις σχετικά με τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη σταθερότητα στις αντίστοιχες χώρες τους. Κάποιες από αυτές τις χώρες, δεν προχωράνε σε εκλογές ή οι εκλογές τους χαρακτηρίζονται από βαθιά νοθεία. Τέλος, η αντιπολίτευση είτε απαγορεύεται είτε καταδιώκεται, όπως βλέπουμε να γίνεται και στην Τουρκία τώρα.
Τέλος, χαρακτηριστικό το παρακάτω διάγραμμα από την μη κυβερνητική οργάνωση Freedom House με έδρα τις ΗΠΑ. Το διάγραμμα είναι με βάση την ταξινόμηση και τις εκτιμήσεις του Freedom House για τη χρονιά 2023. Οι ελεύθερες χώρες νοούνται εδώ ως πολιτικά συστήματα στα οποία οι πολίτες έχουν πολλά πολιτικά δικαιώματα (ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, πολιτικός πλουραλισμός και συμμετοχή, λειτουργική κυβέρνηση) και πολιτικές ελευθερίες (ελευθερίες έκφρασης και αυτοδιάθεσης, κράτος δικαίου, προσωπική αυτονομία). Προφανώς, η Ελλάδα αποτελεί ένα ελεύθερο κράτος ως μέλος της ΕΕ (μόνο η Ουγγαρία δεν θεωρείται απόλυτα ελεύθερη), ενώ στην περιοχή μας η Αλβανία και τα Σκόπια χαρακτηρίζονται από περιορισμένη ελευθερία, και η Τουρκία από την ανυπαρξία της.
