Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό το 2024 τοποθετείται στο 2,6%. Αυτή η εκτίμηση διαφέρει από την αντίστοιχη της Eurostat, η οποία αναμένει έναν ελαφρώς υψηλότερο πληθωρισμό στο 3%. Παρότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη, φαίνεται να αποκλιμακώνεται σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Ο μεγαλύτερος φόβος αυτήν την περίοδο για νέες πληθωριστικές τάσεις αποτελούν οι εμπορικοί πόλεμοι που μπορεί να ακολουθήσουν, το οποίο μπορεί να επηρεάσει αρκετά τις τιμές στην Ελλάδα προς τα επάνω. Και αυτό επειδή είναι μια οικονομία που βασίζεται κυρίως στις εισαγωγές όπως καταδεικνύεται από το διαχρονικό αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο. Για παράδειγμα, το ισοζύγιο αγαθών έκλεισε μείον 33 εκατομμύρια ευρώ σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος.
Η σύγκριση με το 2023 είναι ενδεικτική: από το 3,5% που καταγράφηκε την περασμένη χρονιά, η ΕΛΣΤΑΤ εκτιμά ότι το ποσοστό αυτό θα μειωθεί στο 2,6% το 2024. Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται συνολικά, όπως είναι φυσικό σε μια οικονομία, αλλά ο ρυθμός της αύξησης επιβραδύνεται σε σχέση με την έντονη πληθωριστική πίεση των τελευταίων τριών ετών.
Ένα ενδιαφέρον εύρημα: η μείωση τιμών σε βασικές υπηρεσίες και είδη νοικοκυριού
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι για τον μήνα Δεκέμβριο καταγράφηκε αρνητικός δείκτης στην κατηγορία “Διαρκή Αγαθά – Είδη Νοικοκυριού και Υπηρεσίες”. Αυτό σημαίνει, θεωρητικά, ότι οι τιμές σε βασικά καθημερινά προϊόντα και υπηρεσίες, όπως τα σούπερ μάρκετ, τα κομμωτήρια και άλλες υπηρεσίες, παρουσίασαν μείωση τον τελευταίο μήνα του 2023. Μια τέτοια εξέλιξη είναι αξιοσημείωτη, καθώς έρχεται μετά από μακρά περίοδο συνεχόμενων αυξήσεων.
Η εξέλιξη αυτή μπορεί να ερμηνευθεί με διάφορους τρόπους. Πιθανώς να αντανακλά μειωμένη καταναλωτική ζήτηση ή προσαρμογές των επιχειρήσεων στις νέες συνθήκες της αγοράς. Παράλληλα, μπορεί να αποτελεί μια προσωρινή τάση, που οφείλεται σε εποχικούς παράγοντες ή προσφορές που έλαβαν χώρα κατά την εορταστική περίοδο.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τους καταναλωτές και την οικονομία;
Η γενική τάση δείχνει ότι, παρά την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, οι τιμές εξακολουθούν να αυξάνονται, έστω και με βραδύτερο ρυθμό. Αυτό σημαίνει ότι το κόστος ζωής παραμένει υψηλό, αλλά η πίεση στις τιμές ενδέχεται να μειωθεί σταδιακά. Ωστόσο, η πρόσφατη μείωση στις τιμές ορισμένων αγαθών και υπηρεσιών μπορεί να προσφέρει μια μικρή ανακούφιση στους καταναλωτές, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η αγοραστική δύναμη δοκιμάζεται από τις συνεχείς αυξήσεις των προηγούμενων ετών.
Η πορεία του πληθωρισμού θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως η ενεργειακή κρίση, η διεθνής οικονομική κατάσταση και η εγχώρια καταναλωτική ζήτηση. Eπίσης, μεγάλο ρόλο θα παίξουν οι δασμοί που μπορεί να επιβληθούν από τις ΗΠΑ στις υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη. Το χειρότερο σενάριο θα είναι είναι ένας εμπορικός πόλεμος διαρκείας, όπου θα θυμίζει Ψυχρό πόλεμο όταν οι εισαγωγές ακριβές και δύσκολες. Ειδικά για την Ελλάδα όπου το εμπορικό έλλειμα είναι ιδιαίτερα υψηλό. Από την άλλη μεριά, οι δασμοί μπορεί να αποτελέσουν ευκαιρία για την εγχώρια παραγωγή και μείωση του εμπορικού ελλείματος. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενοι μήνες θα δείξουν αν η αποκλιμάκωση θα συνεχιστεί ή αν νέες πιέσεις θα ανατρέψουν την τάση.
