Πριν από δύο εβδομάδες, ο Ντέκλαν Κοστέλο, αναπληρωτής γενικός διευθυντής για Οικονομικές και Χρηματοοικονομικές Υποθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε ότι η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα να αναπτύσσεται με ρυθμούς έως και 6% ρεαλιστικά, αντί να περιορίζεται μεταξύ 2% και 2,5%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έκλεισε το 2023 με ρυθμό ανάπτυξης 2,3%, σύμφωνα με τη Eurostat, ενώ η συνολική ανάπτυξη της ΕΕ ήταν μόλις 0,4%. Για την ίδια χρονιά, η Ελλάδα κατέλαβε την 8η καλύτερη θέση, πίσω από τις εξής χώρες:
- Μάλτα: 6,7%
- Κροατία: 3,3%
- Ισπανία: 2,7%
- Κύπρος: 2,6%
- Δανία: 2,5%
- Ρουμανία: 2,4%
Με απλά λόγια, η Ελλάδα θα μπορούσε να είχε ξεπεράσει αυτές τις χώρες. Γιατί όμως; Δηλαδή, και αυτές προσπαθούν, όπως όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Τι είναι αυτό που δίνει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να αναπτυχθεί με διπλάσιους ή και τριπλάσιους ρυθμούς;
Το Χαμένο Έδαφος και η Ευκαιρία Ανάπτυξης
Η απάντηση είναι απλή: υπάρχουν περιθώρια λόγω της μακράς ύφεσης που υπέστη, δηλαδή υπάρχει χαμένο έδαφος που πρέπει να καλυφθεί. Συνήθως, όταν μια οικονομία – είτε κράτους είτε επιχειρηματικού τομέα – βιώνει μια παρατεταμένη ύφεση, ακολουθεί μια διορθωτική φάση ανάπτυξης.
Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους:
- Υποτιμημένα περιουσιακά στοιχεία: Η αξία των εσωτερικών περιουσιακών στοιχείων έχει μειωθεί, καθιστώντας τα ελκυστικά για επενδυτές.
- Επιστροφή κεφαλαίων: Χρήματα που είχαν φύγει επιστρέφουν, καθώς μειώνεται ο φόβος για περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας.
- Αγελαία συμπεριφορά: Πολλοί επενδυτές είχαν αποχωρήσει ακολουθώντας μεγάλους παίκτες, αλλά τώρα επιστρέφουν λόγω βελτίωσης των συνθηκών.
Αυτή η δυναμική μπορεί να εξηγήσει γιατί η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να σημειώσει σημαντικά υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στο προσεχές διάστημα.
Η Πορεία του ΑΕΠ και οι Προβλέψεις
Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω διάγραμμα της Παγκόσμιας Τράπεζας, το οποίο δείχνει τη μεγάλη συρρίκνωση που βίωσε η ελληνική οικονομία. Κανένα από τα κράτη της ΕΕ δεν έμεινε τόσο πίσω τα τελευταία χρόνια, με τη συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας να φαίνεται πως παγιώνεται.
Από τα υψηλά του 2008, όπου το ΑΕΠ ανερχόταν στα 351 δισ. δολάρια, έφτασε το 2017 στα 192 δισ. λόγω της οικονομικής κρίσης, σημειώνοντας πτώση -45%. Έκτοτε, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 27%, φτάνοντας το 2023 στα 243,5 δισ. Για το 2024, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να διαμορφωθεί περίπου στο 2%, κάτι που θα ανεβάσει το ΑΕΠ της Ελλάδας κοντά στα 250 δισ. δολάρια. Αντίστοιχα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2023 έκλεισε στα 23.400 δολάρια, ενώ το 2024 αναμένεται να φτάσει κοντά στα 24.000 δολάρια.
Δηλαδή, κατά μέσο όρο, ο κάθε Έλληνας (συμπεριλαμβανομένου όλου του πληθυσμού) είχε ετήσιο μέσο μικτό εισόδημα 24.000 δολάρια ή περίπου 23.500 ευρώ, ανάλογα με την ισοτιμία που επικρατεί. Αν θέλουμε να δούμε πώς μας επηρεάζει στην καθημερινότητα, αν η Ελλάδα είχε επιτύχει ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 6% ανά έτος τα τελευταία δύο χρόνια, το μέσο εισόδημα θα είχε ήδη αυξηθεί αισθητά, βελτιώνοντας σημαντικά το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να βαδίζει δυναμικά το ψυχολογικό όριο των 30 χιλιάδων. Έτσι ίσως έτσι να ξεκολλούσε από τον πάτο ης Ευρωπαϊκής ένωσης ως προς την αγοραστική δύναμη των πολιτών όπου για το 2023 ήταν προτελευταία σύμφωνα με την Eurostat, απέχοντας κατά 30% από τον μέσο όρο.
Γιατί η Ανάπτυξη Δεν Έχει Φτάσει στο 6%;
Παρά τις προοπτικές, η ελληνική οικονομία δεν έχει καταφέρει να φτάσει σε ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 6%, κυρίως λόγω της στασιμότητας σε κρίσιμες μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την επιχειρηματικότητα. Η γραφειοκρατία, η αργή απονομή δικαιοσύνης και οι ελλιπείς υποδομές συνεχίζουν να λειτουργούν ως τροχοπέδη για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν υψηλό διοικητικό βάρος, ενώ η αργή επίλυση νομικών διαφορών αποθαρρύνει νέες επενδύσεις. Παράλληλα, η ανεπαρκής ανάπτυξη βασικών υποδομών, όπως το μεταφορικό και ενεργειακό δίκτυο, αυξάνει το κόστος επιχειρηματικής δραστηριότητας και μειώνει την ελκυστικότητα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού. Αν δεν αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα, η ελληνική οικονομία δύσκολα θα πετύχει τον μέγιστο δυναμικό ρυθμό ανάπτυξης της.
